Najpiękniejsze zamki w Centrum Polski
Obszar Centralnego Łuku Turystycznego to miejsce atrakcyjne zarówno przyrodniczo, rekreacyjnie, jak i historycznie. Na naszych terenach znajduje się m.in. kilka ciekawych zamków z wielowiekową historią. Pragniemy przybliżyć Państwu atrakcyjne i najpiękniejsze zamki w Centrum Polski, oczywiście zachęcając do ich odwiedzenia o każdej porze roku 🙂
Zamek Królewski w Łęczycy
Naszą podróż po zamkach w centralnej Polsce rozpoczynamy od odwiedzin na Zamku Królewskim w Łęczycy. Został on zbudowany przez króla Polski Kazimierza Wielkiego najprawdopodobniej w latach 1357-1365. Prezentuje jedne z typowych architektonicznych założeń kazimierzowskich. Zajmował południowo-wschodnią część miasta. Historia zamku (jak i całego miasta) jest burzliwa. W swoich murach gościł trzech polskich królów: Władysława Jagiełłę, Kazimierza Jagiellończyka i Zygmunta III Wazę. To tutaj odbywały się ważne Zjazdy Generalne polskiego możnowładztwa. Zamek doświadczył także licznych zniszczeń podczas działań wojennych na przestrzeni wieków.
Pod koniec sierpnia 1655 r. zamek łęczycki i miasto opanowały wojska szwedzkie, dowodzone przez gen. R. Douglasa. Polacy odzyskali Łęczycę dopiero w początkach października 1656 r. po krwawym szturmie, w trakcie którego mocno ucierpiał zamek.
W 1793 r. Łęczyca w wyniku drugiego rozbioru Polski znalazła się pod panowaniem pruskim. Nowi władcy zamierzali przekształcić miasto i zamek w nowoczesną fortecę. W tym okresie zamek utracił ostatecznie charakter średniowiecznej twierdzy. Mury nabrały charakteru parkanu, brama zniknęła.” (T. Poklewski, Zamek…).
Mimo zawieruchy wojennej w latach 1939-1945 zamek ocalał. Po II wojnie światowej na zamek wprowadził się hufiec łęczyckich harcerzy. Do rozwiązania ZHP w 1949 r. w „domu starym” miał jeszcze swoją siedzibę krąg zuchmistrzów z Harcerskim Amatorskim Teatrzykiem Kukiełek „Awangarda”.
Od czasów powojennych na obszarze zamku swoją siedzibę ma Muzeum w Łęczycy. W kręgu szczególnych zainteresowań Muzeum znajduje się lokalna twórczość ludowa. Zwiedzając dział etnograficzny można zobaczyć eksponaty, reprezentujące następujące dziedziny:
- rzeźba, pocz. XX wieku do współczesności
- strój ludowy i tkactwo, pocz. XX wieku do 80-tych XX wieku
- meble, narzędzia i sprzęty, pocz. XX wieku do 90-tych XX wieku
- plecionkarstwo, lata 50-te do 80–tych XX wieku
- kowalstwo, lata 50 –te do 60 -tych XX wieku
- garncarstwo, lata 50 –te XX wieku
- plastyka obrzędowa, lata 70-te XX wieku do współczesności
Jedna z najciekawszych wystaw nosi tytuł „Diabeł Boruta we współczesnych rzeźbach i legendach”. Prezentuje ona rzeźby figuralne, wyobrażające najsłynniejszego polskiego diabła w różnych jego wcieleniach. Łęczyca ma obecnie największą w Polsce kolekcję muzealną tzw. diabelską, liczącą ponad 400 eksponatów.
Oprócz tego w Muzeum zobaczyć można muzealia wchodzące w skład zbiorów Działu Artystycznego: malarstwo, iluminatorstwo, rysunek, grafika, rzeźba, meble, złotnictwo, brązownictwo i giserstwo, broń biała, broń palna, ceramika i szkło.
Zamek Arcybiskupów Gnieźnieńskich w Uniejowie
Kolejnym zamkiem w Centrum Polski, do którego koniecznie należy się udać, jest Zamek Arcybiskupów Gnieźnieńskich w Uniejowie.
Zamek wybudowany został w latach 1360–1365 na miejscu starej fortalicji drewnianej, zniszczonej podczas najazdu Krzyżaków na miasto w 1331. Inicjatorem budowy zamku był arcybiskup gnieźnieński Jarosław Bogoria Skotnicki. Po pożarze w 1525 obiekt został przebudowany przez starostę Stanisława z Gomolina na renesansową rezydencję. Ostatecznie rolę obronną przestał pełnić w I połowie wieku XVII, kiedy otrzymał wczesnobarokową formę, stając się rezydencją biskupów Jana Wężyka i Macieja Łubieńskiego. W latach 1956-1967 zamek odrestaurowano i zaadaptowano na archiwum.
Aktualnie w zamku mieści się hotel wraz z centrum konferencyjnym oraz restauracja. Hotel oferuje apartamenty o podwyższonym standardzie w stylu średniowiecznym, lub też utrzymane w klimacie eklektycznym. To wspaniałe miejsce do organizacji różnych imprez, w tym wesel, chrzcin, komunii, przyjęć, jubileuszy i innych 🙂
Ruiny Zamku w Besiekierach
W powiecie łęczyckim w malowniczo położonych Besiekierach znajdują się ruiny późnogotyckiego zamku, miejsce niezwykle lubiane i chętnie odwiedzane. Besiekiery stanowią jeden z nielicznych przykładów średniowiecznego obronnego budownictwa ceglanego w woj. łódzkim. Należą również do grupy największych założeń warownych zlokalizowanych na terenie historycznej Ziemi Łęczyckiej.
Zamek powstał prawdopodobnie na przełomie XV i XVI w. Źródła nie podają jasno, kto był inicjatorem jego budowy. Starsze poglądy wskazują na wojewodę łęczyckiego Mikołaja Sokołowskiego herbu Pomian, lecz istnienie takiego urzędnika jest niepotwierdzone i wysoce wątpliwe. Zatem budowę należy łączyć z jednym ze stolników brzeskich: Mikołajem Sokołowskim (1496-1502) lub Wojciechem Sokołowskim (1502-1529).
W połowie XVII wieku obiekt przeszedł na własność kasztelana i wojewody brzesko-kujawskiego Jana Szymona Szczawińskiego herbu Prawdzic, który przed 1653 zmodernizował go i rozbudował. Kolejne lata przyniosły spadek znaczenia budowli i jej powolny rozkład, do jakiego przyczyniły się XVII-wieczne konflikty, zarazy oraz powszechne zubożenie społeczeństwa — również klasy panującej. W 1731 roku na zamku wybuchł pożar, co stało się bodźcem do przebudowy całego założenia. Będący wtedy w jego posiadaniu Gajewscy dokonali niewielkiego remontu, rozbierając przy okazji piętro budynku mieszkalnego. W połowie XIX stulecia obniżony i kryty strzechą dom pełnił jeszcze funkcje gospodarcze, z czasem jednak popadł w zupełną ruinę, stając się – jak to zazwyczaj bywało w takich przypadkach – atrakcyjnym źródłem darmowych materiałów budowlanych dla okolicznych mieszkańców. Po drugiej wojnie światowej w latach 1963 i 1971 na terenie zamku prowadzono badania archeologiczne łączone z jego zabezpieczeniem w formie trwałej ruiny.
Z zamkiem związana jest stara legenda o Białej Damie, która mimo że na stałe zamieszkuje w pobliskich Borysławicach Zamkowych, to przed różnymi ważnymi wydarzeniami pojawia się w Besiekierach. Można wówczas zaobserwować jej cień w pustym oczodole okiennym wieży bramnej, skąd spływa w dół i wędruje wzdłuż resztek murów zamkowych niknąc nagle tak, jak się pojawiła. Przypuszcza się, że Białą Damą jest duch córki Szczawińskich, która nie chciała wyjść za mąż za wybranego przez rodziców kandydata, gdyż serce swe oddała innemu. Za karę przewieziono ją do zamku w Borysławicach Zamkowych i uwięziono w wieży bramnej. Próba ucieczki przez okno za pomocą sznura zakończyła się dla panny tragicznie i odtąd jej zjawa snuje się w oczekiwaniu na swego wybawcę.
Z nazwą warowni wiąże się z kolei legenda o rycerzu, który założył się z diabłem Borutą z pobliskiej Łęczycy, że zbuduje od podstaw zamek, nie korzystając przy tym z siekiery. Tak też zrobił, nie wiedział jednak, że jeden z robotników pracujących dla niego nazywa się Siekierka. Rycerz więc zakład przegrał i stracił duszę oraz zamek, który nazwano następnie Besiekierami. Według jednej z hipotez historyczna nazwa Besiekiery wywodzi się od słowa nordyckiego Besekr, oznaczającego człowieka w skórze, niedźwiedzia. Sugeruje ona, że we wczesnym średniowieczu stacjonowali tutaj Wikingowie, co potwierdza odkryty w pobliskim Lutomiersku masowy grób wojowników skandynawskich.
W sezonie letnim u podnóży zamku odbywa się Turniej Rycerski w Besiekierach (więcej o średniowiecznych eventach na terenie CŁT):
Jeśli planujecie Państwo udać się w rejon Besiekier na dłużej, gorąco zachęcamy do skorzystania z opcji noclegowej w Siedlisku Besiekiery położonego tuż przy ruinach zamku.
Źródło: http://www.zamkipolskie.pl/besiek/besiek.html
Zamek w Oporowie
Końcowym przystankiem na naszym internetowym szlaku „zamki w Centrum Polski” jest Zamek w Oporowie. To mała późnogotycka rezydencja obronna wzniesiona około 1440 r. usytuowana na wyspie otoczonej fosą. Oporowski zamek jest jednym z niewielu tego typu zabytków zachowanych w Polsce.
Zabudowa skupiona wokół czworobocznego dziedzińca składa się z domu mieszkalnego, wieży, baszty z kaplicą, połączonych murem obronnym. Remonty wykonane w XVII, XVIII i XIX wieku spowodowały tylko niewielkie przeróbki. Pozostały po nich barokowe otwory okienne na piętrze, klasycystyczne sztukaterie, parkiety i przebudowana w XVIII i XIX w. część bramna. Z około 1840 r. pochodzi przybudówka na dziedzińcu, tzw. „Kredens” oraz neogotycki portal bramy wjazdowej i taras przed mostem. Zamek otacza krajobrazowy park założony w 1. poł. XIX w., w którym czytelne jest wcześniejsze założenie XVII-wiecznego ogrodu.
Zamek od 1949 r. mieści muzeum z ekspozycją wnętrz dworskich. Tworzą ją dzieła sztuki i wyroby rzemiosła artystycznego prezentujące kulturę szlachecką. Zbiory zawierają dzieła sztuki z różnych epok, od XVI do pocz. XX. – obrazy, rzeźby, wyroby rzemiosła artystycznego. Pochodzą one z przekazów, darów i zakupów. Nieliczne tylko eksponaty związane są z historią zamku. Należą do nich portrety rodziny Sołłohubów z XVIII w., lustra z żardinierami z pocz. XIX w., pistolety pojedynkowe z XVIII i XIX w. oraz naczynia fajansowe angielskie z Shelton XIX w.
Na terenie zamku w Oporowie, w pawilonie parkowym tzw. „Domku Neogotyckim”, znajdują się pokoje gościnne. Do dyspozycji gości są dwie sypialnie dwuosobowe, stylowo wyposażone, salon, kuchnia, łazienka.
Zamki w Centrum Polski – zapraszamy w odwiedziny
Mamy nadzieję, że zachęciliśmy Państwa do bliższego poznania naszych zamków, ich skarbów i legend. Najlepiej doświadczyć tego na własne oczy, gwarantujemy ciekawe wrażenia i piękne widoki z niektórych wież zamkowych 🙂